De Fluitersmaat in Renkum
een woonwijk.

home		 Hans Braakhuis

laatste update: sep 2024
De naam Fluitersmaat begint waarschijnlijk met Het Goed 'de Maat". Dit goed
heeft een lange tijd tot het bezit van de heerlijkheid Doorwerth behoord, Evenals de op dezelfde lokatie gelegen Jufferswaard. Het goed de Maat, of, zoals het voordien heette, de hof ten Buyten, gelegen nabij de Maatweg onder Renkum. Zie pagina 89, Van een groene zoom aan een vaal kleed; Demoed.

De burgerlijke gemeente Renkum bestond in 1815 uit het dorp Renkum en de buurtschap Harten, op de grens van Renkums en Wagenings grondgebied. Verder de buurten Fluitersmaat, de Keijenberg en Quadenoord. De nabijgelegen buurtschap Kortenoord, met kasteel Grunsfoort gelegen in het Renkums beekdal, hoorde toen bij de gemeente Wageningen.

De “Fluit” of "Fluitersmaat" is al een oude benaming. De buurtschap lag zowel links als rechts van de Fluitersmaatscheweg. En werd begrensd door de Planken Wambuisweg (tegenwoordig Hogenkampseweg), de Doornenkampseweg (vroeger de Nieuwe Weg geheten), de Bennekomseweg en de Utrechtseweg. De buurtschap lag in een beekdal. Aan de rechterkant werd het beekdal begrenst door de Berg de Maat en daaronder door de Berg Ketsheuvel. Aan de randen van het beekdal stonden boerderijtjes waar plaggenstekers, schaapherders, bezembinders, eekschillers en keuterboertjes een bestaan hadden. De buurtschap vormde een kleine gemeenschap. De weg van Renkum naar de Ginkel ging via de Fluitersmaatscheweg, tegenwoordig de Van Ingenweg en de Bram Streeflandweg.

Reeds in de Franse tijd, vonden vele uitgiften van heidegronden plaats. Domeinen verkocht aan Otto Jansen, een welgestelde Renkummer, 21 ha in de Fluitersmaat (vrijwel het gehele stuk land tussen de Hogenkampseweg en de B. Streeflandweg).

Fluitersmaat		 De boerderijtjes en woningen waren vrijwel allemaal omgeven door manshoge heggen. De meeste van deze heggen zijn tegenwoordig verdwenen.

Na de Tweede Wereldoorlog werd Fluitersheuvel (1947-48) gebouwd. Deze wijk bestond grotendeels uit huurwoningen en werd aan de noordzijde begrensd door de Bram Streeflandweg. De Bram Streeflandweg heette voor de Tweede Wereldoorlog Fluitermaatscheweg, en is na de WWII vernoemd naar de Renkumse verzetsstrijder Bram Streefland. Het zuidelijk stuk van de de Fluitersmaatscheweg is na het overlijden van de schilder, vernoemd naar Hendrikus Alexander van Ingen (1846 - 1920)

In de jaren zeventig zijn meerdere ambitieuse uitbreidingsplannen. Zo haalden Rijk en provincie op aandrang van de vereniging Vijf Dorpen in 't Groen een streep door de Renkumse plannen  om een groot deel van het open gebied ten noorden van de Bennekomseweg met betonnen flats vol te bouwen. Renkum was heel wat van plan toen en in dat kader werd een grootschalig cultuur-, sport- en recreatiecentrum aan de Hogenkampseweg gepland, waarvan de uiteindelijk gerealiserde Rijnkom en het Sportfondsenbad maar een gedeelte zijn.

De oorsprong van de naam van de buurtschap is niet duidelijk. Midden in de buurtschap stond de boerderij de Fluitersmaat waarnaar de nieuwbouwwijk misschien is vernoemd. Wie weet waar deze boerderij gelegen heeft? En we hebben natuurlijk een probleem met de onderstaande foto van HGR: De naam Fluitersmaat is al langer bekend dan de fotografie in 1839, maar voordat men onderstaande foto kon maken was het al rond 1900.

Renkum,-familie-Beekhuizen,-foto-bij-Boerderij-de-Fluitersmaat
De familie Beekhuizen voor de boerderij de Fluitersmaat.
Fluitersmaat Renkum
Op deze kaart van Jan van Call uit 1656: "de Carte van het Rencomsche Veld ofte heydt", een uitsnede van een grotere kaart (bron: Nationaal Archief, Den Haag, Verzameling Binnenlandse Kaarten Hingman: Eerste en Tweede Supplement, nummer toegang 4.VTHR, inventarisnummer 4108.) is aan de rechterzijde de boerderij "De Maat" te zien. Links daarvan is de Maatberg ingetekend, die we nu kennen als Ketsheuvel. Het beekdal dat we nu kennen als de Van Ingenweg en de Bram Streeflandweg is goed te zien.
Nu op zoek naar een kaart met de Ketsheuvel, de Maat Berg en de Fluiterschmaat.
Fluitersmaat Renkum
Een uitsnede van de Link kaart uit 1832. De Fluitersmaat is zo goed als onbewoond. Er is een boerderijtje met erf, in 1832 van de weduwe Otto Janssen. De Keijenberg links boven staat er al wel op. Lichtgroen = weiland; bruin = bouwland; donkergroen = bos en wit = heide. Het witte gedeelte aan de Bennekomseweg, huis tegenover is in 1832 van de Rijks Domeinen, het groene en bruine gedeelte was destijds van de weduwe van Otto Janssen. Er is over deze weduwe weinig te vinden, in 1867 verkoopt ze nog 3 arbeiders woningen aan de Grintweg naar de Keijenberg, tegenover de nieuwe Hervormde Kerk.
Voormalige boerderij de Fluitersmaat.

Wanneer de familie Beekhuizen de boerderij de Fluitersmaat verliet is niet bekend maar in 1872 woonde er een boer die Bakker heette en in 1898 werd de hofstede gemeentelijk eigendom.		 Als u nu de Bram Streeflandweg 102 op zoekt, dan heeft u enig idee waar de boerderij de Fluitersmaat gestaan heeft. Ook goed zichtbaar op het kaartje hieronder.
Renkum Fluitersmaat
Dezelfde kaart als hierboven: bron HisGis Gelderland. In het lichtblauw heb ik aangegeven over welk gebied men het had in vroegere jaren als men het over de Fluitersmaat had. In het rood staan de gebouwen uit 1832, en in het grijs zie je de huidige 2018 situatie. De locatie van de boerderij uit 1832 is goed te zien. Actueel adres zou zijn Bram Streeflandweg 102, en misschien vandaar dat dit huisnummer er nu niet meer in gebruik is. Enkele opvallende bijzonderheden. In 1832 is er nog geen villa Laura, deze villa werd 80 jaar later gebouwd. Op de plek van de huidige Gereformeerde Kerk, Utrechtseweg, Renkum staat nog de villa van de Rentmeester Pieter van Kesteren, de kerk zelf werd in 1928 in gebruik genomen.

Fluitersmaat Renkum
1870
Renkum Fluitersmaat
bron HisGis Gewesten Nederland met laag: Topografische kaart 1870-1935. Met een foto-bewerkingsprogramma is het beeld veel duidelijker gemaakt.
Fluitersmaatscheweg Renkum Opname zo rond 1920 - 30. De boerderij stond ter hoogte van de huidige Charles Crammweg.
Verkopingen in de Fluitersmaat uit de Wageningsche Courant:
28/08/1856: 2  woningen te koop, 1 is leeg, de andere tot 1-11-56 bewoond door K. van Grol
03/12/1863: Verkoop 2 woningen, één is er leeg, de andere was in gebruik bij de overleden eigenaar J. Witjes.
12/01/1865: Joh. van der Zwaaij, Az, verkoopt huisje en bouwland, sectie C, Nis 577 + 578.
2/3/1875  verkoopt Berend van der Kolk, koeien, gereedschappen en huisraad.
13/07/1876: Mw. de douairière Baron van Brakell - Doorwerth verkoopt tiendgewas van de Novaliëntiend uit landerijen in de Fluitersmaat.
25/09/1879: De erven Heintje Nab verkopen een huisje en bouwland, sectie C, Nis 1020 en 1021. Op de veiling ingezet voor f. 700.		 Berichten uit de Fluitersmaat in de Wageningsche Courant:
01/03/1855: J. Meierink is op de Rijn door het ijs gezakt en verdronken.

Namen van bewoners uit de Fluitersmaat:

09/05/1878: J.A. Bakker.
15/08/1878: A. Pik en van Grol.
22/08/1878: Jacob Geurdsen, woont achter het huis van Bakker.
04/09/1879, gesproken wordt van De erven Jacob Bakker.
24/02/1881: Weduwe Christoffel van Zwam.
10/03/1881: G. Duits.
24/03/1881: Weduwe B. Gabriel.
07/07/1881: Josephus Wennekes Johsz.
30/04/1885: H. Onderstal.
Renkum Fluitersmaat Renkum Fluitersmaat
Renkum, 5 mei. Gisteren waren een drietal kinderen in de Fluitersmaat spelende toen zij door een der vele regenbuien overvallen werden. Twee er van namen de vlucht, de derde, een 3½ jarig knaapje, achterlatende. Toen de ouders van deze kleine het eenigen tijd daarna misten, gingen zij het zoeken, doch er was geen kind te vinden. Met behulp van vele buren en de politie werd nu overal, zelfs den geheelen nacht door gezocht, doch vruchteloos, nergens vond men het, Heden middag werd zelfs door den heer Kamperdijk een premie van f 25 aan den vinder van het kind uitgeloofd, - maar tegelijk ontvingen de ouders de verblijdende tijding, dat hun kind te Wolfheze was teruggevonden. Onbegrijpelijk is het, - dat een 3½ jarig kind dezen grooten afstand, ja zelfs nog over een vondel, heeft kunnen afleggen. De heer Kamperdijk heeft ook nu weder getoond, dat hij zeer menschlievend is. Onlangs liet hij voor zijne rekening twee kinderen uit Arnhem, die naar hier verdwaald waren, weder derwaarts brengen.

Uit de Wageningsche Courant, 08/05/1884; p. 1/4.		 Renkum, 22 Jan. Gisteren had in de nabijgelegen Fluitersmaat een dergelijk toneel plaats, dat aantoont hoe diep de mensch zich door het gebruik van sterken-drank verlagen kan. Twee personen, een man en een vrouw, een kind van één jaar bij zich hebbende, en van Veenendaal bedelend gekomen, waren zoo beschonken, dat het der vrouw niet mogelijk was het kind te dragen. Herhaalde malen viel zij met en op het kind en daarna wierp zij het als een bal door de sneeuw, hetwelk zij eenigen malen herhaalde, totdat zij bij de woning van Scheffel, die dit toneel van onmenschelijkheid niet langer kunnende aanzien, hen het kind ontnam en na het liefderijk verzorgd te hebben, aangifte ging doen bij den Wethouder dezer gemeente, die zich, geassisteerd door een onbezoldigd rijksveldwachter, naar de woning van Scheffel begaf en van het voorgevallene proces-verbaal op maakte.

Uit de Wageningsche Courant, 28/01/1886; p. 2/4

Meer lezen, klik op de link en gebruik "Fluitersmaat" als zoekopdracht.
Fluitersmaat
Een klein gedeelte uit het gemeentelijk bestemmingsplan 1965. De Bram Streeflandweg, Hoogenkampsweg en Bennekomseweg zijn duidelijk aangegeven. De rotonde met de Telefoonweg naar Wolfheze is nu met een blauwe stip terug te vinden. Aan de linkerkant in paars-blauw zie je de Heidesteinlaan. Of te wel een leuke binnendoor, vanaf de A50, over de N225, de Heidesteinlaan, over de "groene heuvel" langs (licht-blauw-paars op de kaart) het nieuwe industrie gebied en dan aansluiten op de Bennekomseweg, door Bennekom naar de A12. In de rode vlakken komen veel flats met 6 woonlagen, waarschijnlijk dus 7 hoog. Donker-geel is bestaande bouw ,die kan blijven.
Fluitersmaat Renkum Over de steenoven de ”Kleikamp” schrijft Wes Beekhuizen een aardig stukje in zijn ”Hoe groen was mijn dorp”: “De klei werd met smalspoorwagentjes, getrokken door paardjes en later door een stoomlocomotiefje uit de kleiputten in de uiterwaard naar de droogbanen en later naar de ovens gebracht. Veel dorpelingen vonden hier werk, ook vrouwen en kinderen. Het werk was zwaar en men maakte lange dagen van zes tot zes. Van november tot maart lag het ‘steenmaken’ stil en werd er alleen onderhoud gepleegd en als het mogelijk was klei vervoerd. Het meeste werkvolk van de steenovens woonde in de Renkumse buurt “Fluitersmaat”.

"zoals reeds gezegd, woonden veel van de ovenarbeiders in de Fluitersmaat in huisjes die eigendom waren van de ovenheer. Een rij van 10 simpele kombofjes, de tien Zinnen, was heel bekend in de Fluit, maar ook verder in die zo merkwaardige buurtschap stonden verscheidene optrekjes die bewoond werden door gezinnen waarvan meerdere leden op de oven werkten". Wes Beekhuizen; pagina 131.

De huidige "Boerderij" is een oud pand. Het adres was in 1955: Zandpad 11 te Renkum. De BAG geeft aan dat het pand in 1979 in gebruik is genomen. Een oudere geschiedenis van de Boerderij, zal bij het Kadaster gezocht moeten worden.

"Momenteel (1973) werkt men plannen uit om de Fluitersmaat een ander aanzien te geven en het een na het andere huis en erf in die buurtschap wordt gemeentelijk eigendom. Misschien is daar nog een pandje te vinden dat zich leent om behouden te blijven maar ik vrees dat ook in de Fluit geen huisje meer staat dat zo frappant de sfeer van ons oude dorp oproept als de boerderijtjes van Derk Reinders en Van Heukelom en de voormalige tabakschuren aan de Molenweg en de Keyenbergse Weg". Uit Wes Beekhuizen: Groen was mijn dorp.
Renkum Fluitersmaat
Kaart uit 1934, de Bennekomseweg is geheel links. Te zien is dus het noordelijk gedeelte van de huidige Bram Streeflandweg. Ongeveer ter hoogte van waar nu hoveniersbedrijf 'van den Berg' is. zijn de 10 huisjes van de steenfabriek te zien. Het toegangspad (Goldsteinpad) is nog op dezelfde plek bij de Bramstreeflandweg 42 (deze boerderij stond er al in 1900). Een lezer weet nog: "En soortgelijke barakken stonden ook aan de Hogenkampseweg aan de zuidzijde bijna aan het einde, in mijn herinnering waren dat er drie of vier".

Hoog en Laag 25-04-1947: 25 montagewoningen worden gebouwd in de ‘tien zinnen’ en aan de Bram Streeflandweg te Renkum.

De steenfabriek in de Jufferswaard te Heelsum De Jufferswaard met een oppervlakte van 28 hectare kwam in de jaren 1870 in bezit van Heijman Wolff, kassier te Arnhem, later bankier te Amsterdam. Hij kocht in 1877 eennegende deel van de blote eigendom en recht van erfgerechtigheid van de gebroeders Zweder Jacob Johan en Johan Lodewijk Frans Willem, baron van Brakell. Hij kocht ook grond van de papiermaker Marlen Jacobs. Voorts bezat hij een gedeelte van de Fluitersmaat. Omstreeks 1880 bouwde hij daar in de Fluitersmaat een tiental arbeiderswoningen. Ook wel genoemd de Tien Zinnen. Wegens onbewoonbaarheid gesloopt in 1947.
Fluitersmaat Renkum
Een uitsnede van een Renkum's uitbreidingsplan uit 1943, In het lege gedeelte wordt later (alle woningen zijn betrokken in 1948) de Fluitersheuvel gebouwd. In Demoed; Van een groene zoom aan een vaal kleed; p. 253, staat dat er in 1949 een 70-tal Welschenwoningen gebouwd worden tussen de Hogenkampseweg en de Bram Streeflandweg. Zo ontstaat het "witte dorp", waardoor zich de Meester van Grolweg slingert. Helaas, Demoed zit er één jaar naast. Welschenwoningen zijn portiekwoningen waarbij de onder en de bovenverdiepingen als zelfstandige wooneenheid verhuurd werden. In de jaren 70 - 80 zijn veel van deze woningen verbouwd naar een eengezinswoningen. Of de Fluitersheuvel met Welschenwoningen is begonnen ????, hoor het graag.
In de linker onderhoek zijn nog de Tien Zinnen, van het item hierboven, te zien,
Uit de Arnhemse Courant van 1936: Fluitersmaat Renkum
link Gelders Archief. Op deze kaart uit 1939 van het Gelders Archief, zie ik nog de namen Fluitermaatscheweg, maar ook de Van Ingenweg en de Reymerweg.

De naam Bram Streeflandweg wordt ingevoerd na de WWII. Op een kaart uit 1949 staat deze naam al vermeld. Op de "Schadekaart dorpen Renkum en Heelsum en verspreide gevallen te Doorwerth 1948" bij het Gelders Archief uit 1948, staat nog steeds Fluitersmaatscheweg en is ook al de Fluitersheuvel ingetekend.
Fluitersmaat Renkum
In de Arnhemsche courant van 09-01-1937 staat een verslag van een buurtfeest. Het lijkt me dat er verschillende voorstellingen in de Gemeentezaal aan de Nieuweweg gegeven zijn, voor alle schoolkinderen.		 buurtfeest Fluitersmaat 1932
In de Arnhemsche courant van 01-09-1937 staat een verslag van een buurtfeest.
Fluitersmaat Renkum
Uitsnede van een uitbreidingskaart van 1952. De Meester van Grolweg is al geactualiseerd. De Airbornebuurt is er ook anders (meer bebouwing) gaan uitzien. Het blauwe ingekleurde gedeelte was bedoeld voor bijzondere bebouwing, geen bewoning, waarschijnlijk scholen.
Fluitersmaatseweg Renkum Een woonhuis aan de Fluitersmaatseweg, later de Bram Streeflandweg. Er lijkt kleur in de opname te zitten, opname dus van na de oorlog. De woning heeft gestaan naast een pad wat uitkwam op de Doornekampseweg.
sloop boerderij Jansen Ruimte voor de Fluitersmaat. Ga er maar vanuit dat de gemeente Renkum zo vanaf de jaren 70 grond en panden heeft gekocht. Wil je een nieuwe woonwijk maken, dan wil je je gang kunnen gaan.

De wijk Fluitersmaat was vanaf 1978 de eerste grootschalige woningbouw, sinds jaren, met huur- koop- en vrije sector koopwoningen in de gemeente Renkum. Later aangevuld met bejaardenwoningen en enkele andere blokken aan de Akkersdreef.

Sloop van de boerderij van Bartus Jansen, zo rond 1977. Deze boerderij stond aan de huidige Bram Streeflandweg, noord-west-zijde, en de foto is genomen zo ter hoogte van de de huidige Charles Crammweg. Er werd dus ruimte gemaakt voor de huidige wijk Fluitersmaat. Op de achtergrond het buurthuis van de bewonersvereniging Fluitersmaat.

Echt zo'n jaren 70 idee, we laten één boerderijtje staan, leuk om later in te richten als kinderboerderij.
Er is in de jaren 80 een grote behoefte aan woonruimte in Renkum. Voor een woning kon je terecht in Ede noordwest of Arnhem zuid, maar dan had je ook weer een auto nodig. Er komt dus nieuwbouw in de gemeente Renkum, in Renkum. De eerste aankoop van bouwterreinen in de Fluitersmaat, is in 1974. Met het ingenieursbureau HASKO is overleg in de jaren 1976-1977. W.H. Gerritsen b.v., en voor deze de firma Progresso, bouwt 175 premie koop-woningen tussen 1977-1980. Omdat men verwachtte dat er binnen de gemeente Renkum al voldoende belangstelling zou zijn voor de 175 premiekoopwoningen, kwam er een toewijzingsregeling. Belangstellenden voor een premie-koopwoning konden zich inschrijven en de toewijzing van de woningen zou gebeuren aan de hand van enkele kenmerken. Je kwam als eerste aan bod voor een toewijzing, als je een huurwoning in de gemeente achterliet. Ook werd er gekeken naar de gezinssamenstelling en inkomen. De premieregeling keek ook naar inkomen en spaargeld. De premieregeling maakte de aankoop wel gemakkelijk. Na een jaar na aankoop kreeg je een premie van zeg 4000 gulden, een laar later 3000, een jaar later 2000 en weer een jaar later de eindpremie; 1000 gulden. Dan had een woning van 125 duizend gulden uiteindelijk 115 duizend gekost. De premiebedragen hingen oa. af van de aankoopprijs. Kocht je in 1980 zo'n woning, dan was deze duurder dan in de beginjaren, door de bouwrente, en kreeg je minder premie. Als jong echtpaar, nog zonder kinderen, kon ik geen A4 krijgen, wel een andere A, B of C woning. De toewijzingsprocedure maakte dat de eerste bewoners van een koopwoning een vrij homogene samenstelling had. Leeftijd van 25 tot 30 jaar, 0 tot 2 kinderen. beroep: ambtenaar, Ziekenhuis Wolfheze, leraar of postbode (dat was nog een tijd dat een postbode een woning kon kopen). In de wijk stonden al huurwoningen, er kwamen huurwoningen voor ouderen (bungalow) en de kers op de taart werd de flat (HAT eenheden). Alhoewel, dat was geen idee uit de beginperiode. Aanvankelijk zou er op die plek ruimte zijn voor een supermarkt. De eerste premie-koopwoningen stonden aan de Berkendreef, en Sparrenstraat en werden in 1978 betrokken. Ook de Eekwal 12 en 29 en hoger kwamen gereed in 1978. Het appartementsgebouw Eekwal 43-55 had last van de kou en vele sneeuw in de winter 1978-79 en werd eerst in het voorjaar van 1979 betrokken. De Centrale Woningstichting (CWS) laat meerdere huurwoningen bouwen. De huurwoningen aan de Berkendreef, Sparrenstraat, Larixstraat, Esdoorndreef en de Stoppelkamp zijn al in 1978 betrokken. Gerritsen levert de premie-koopwoningen aan de Berkendreef (vanaf nr 16 en 31 en hoger) op in 1979. Ook in dat jaar de woningen aan de Esdoorndreef. Als laatste komen de premie koopwoningen op de Fluitersdreef aan de beurt. Die worden opgeleverd in 1980.
Fluitersmaat
Dit lijkt me de latere Larixstraat.		 Fluitersmaat Renkum
Een eerste boom, waar? Bij de oplevering van de laatste woningen van de wijk Fluitersmaat werd er in 1980 op de hoek van de Fluitersdreef met de Eekwal een boom geplaatst. Zonder een bord, zonder een hekwerk, dus die boom is alweer verdwenen.
Fluitersmaat
Opname Gerth van Roden in 1977, bron Gelders Archief		 Fluitersmaat
Fluitersmaat Fluitersmaat
Fluitersmaat
De stukken van het gemeentelijk overleg met de Bewonersvereniging 'Fluitersmaat' zijn op te vragen bij het Gelders Archief: 1522-3 Bewonersvereniging 'Fluitersmaat' te Renkum, 1978-1980.
De aanleg van de straat beplanting was in 1979-1980.
De bouwonderneming O. van de Vegte & Zn., bouwt 14 vrije sectorwoningen vanaf 1978. Ze zijn bewoont in 1980 tot 1981 (Beemd). Dat zijn dus de geschakelde bungalows tussen Eekwal en Berkendreef, tussen de Buntgrasstraat en parkje en tussen de Beemd en de Bram Streeflandweg. Beemd 4 is eerst in 1988 verkocht. Na 1980 ging de hypotheekrente omhoog naar zo'n 14% en kreeg de Fluitersmaat de bijnaam Schuldbult. Nog een bijnaam: Wolfheze III.
Het idee van de rolschaatsbaan (een gift van Gerritsen) in het parkje van de Fluitersmaat, is uit 1978. Tot 1980 stonden daar containers met bouwmateriaal en bouwketen.
De flat aan de Buntgrasstraat, van de Centrale Woningstichting, de 17 HAT-woningen, is gebouwd vanaf 1982, en bewoond in 1983.
De plannen rond een buurtwinkelcentrum in de wijk Fluitersmaat zijn uit de jaren 1976-1983. De ontwikkeling dit buurtwinkelcentrum is gedaan door Muldershof bv. in de jaren 1984-1987. De winkels zouden komen op de hoek van Berkendreef, Esdoorndreef, en westen van De Boerderij. De Esdoorndreef werd verbetert (er komen echte straatstenen) in 1986-1988, of te wel de buurtwinkel gaat niet door. De woningen aan de Esdoorndreef 37 - 41 en de Berkendreef 62 - 68 worden betrokken in 1992. Dat zijn dus de laatst gebouwde woningen.
De geschakelde bungalows van de Centrale Woningstichting aan de Fluitersdreef 13 - 19 zijn betrokken in 1979. Idem Esdoorndreef 40 - 48.
De geschakelde bungalows aan de Esdoorndreef 80G - 86 zijn betrokken in 1982.
De groenaanleg en speelplaats in het parkje in de Fluitersmaat gebeurde in 1980-1981. Er kwam toen een houten uitkijktoren en een grote rioolbuis. Later aangevuld met het noordelijke deel met oa. een houten schutting om te voetballen. De houten uitkijktoren was niet hufterproof en werd in de fik gestoken.
De geschakelde bungalows aan de Akkersdreef 1 - 5a zijn betrokken in 1984. De witte woningen aan de Akkersdreef 2 - 8 zijn betrokken in 1985.
Om de hoek van de Fluitersmaat komt er in 1983 een cultureel en sportcentrum naast het Sportfondsenbad (1963-1974) of het latere Aquarijn, er zijn plannen voor een bibliotheek, sport- en theater zalen, een gemeenteloket. Later genoemd de Rijnkom, weer later genoemd Multifunctioneel Cluster 3b4. In 2016 dit alles alweer afgebroken.
De start van de bewonersvereniging was uniek. Er stond een in 1978 leeg gekomen boerderijtje aan het zandpad, later werd dat de Akkersdreef genoemd. De gemeente had het plan om daarvan voor veel geld een kinderboerderij te maken. En er stond al een kinderboerderij op loopafstand aan de Bart Crumstraat, net gebouwd in 1977. Het was volgens mij Klaske Brandsma die bedacht, wat een onzin, kraken die boerderij. Handig om te gebruiken voor een bewonersvereniging. De boerderij werd gekocht van de gemeente voor 1 gulden. Met dhr. Westerlaken viel goed te praten. En tegelijkertijd verstrekte de gemeente een subsidie van hfl 20.000 voor verbouw en opknappen van de boerderij. Van Jantje Beton en anderen kwam ook nog hfl 10.000. Meerdere bewoners hebben geholpen bij de verbouwing van een woonboerderij naar een buurtcentrum. Er moest een toiletgroep komen, de schoorsteen ging er af, de trap naar zolder kon weg, er was al een trap in het voorhuis. En het plafond in het bar en zaalgedeelte moest naar de "horeca"hoogte. Op 21 april 1981 gaat de Boerderij dan zachtjes open. De eerste activiteiten van de bewoners vereniging bestonden uit werkgroepen, die bij de toekomstige bewoners thuis, dus nog niet in de wijk, werden gehouden. Een van de eerste successen was dat Gerritsen wat meer inspraak gaf over het al of niet verven van de trap in de premie-koopwoningen. Bij de eerste woningen was de trap spierwit. En als je die trap wilde bekleden of iets anders, dan mocht je zelf alle verf er weer af halen. Minder werk dus, voor wel dezelfde prijs. Dank aan de bouwgroep van de Bewonersvereniging Fluitersmaat in oprichting. De bouwgroep wilde ook graag toekomstige huurders betrekken. Dat lukte niet, we zaten niet op één lijn met de CWS. Jammer, want de huurders woonden grotendeels al in de wijk. Er was een “welzijns”groep (we leven in de jaren ‘80) en daar ontstond het idee: voor de wijk, door de wijk. Kinderopvang in de eigen wijk was een van de eerste behoeften. Er kwam of er was een idee voor een vrouwengroep, een zomergroep, een activiteitengroep. De eerste Nieuwjaarsbijeenkomst van de vereniging i.o. was op 11 januari 1979 in de Jac. P. Thijsseschool. De eerste jaarvergadering van de bewonersvereniging i.o. was op 3 april 1979. In januari 1980 konden we met de kinderopvang beginnen in de Vita-Vera school. In het najaar van 1979 werd de oprichtingsvergadering van de bewonersvereniging gehouden in café van den Born aan de Kerkstraat in Renkum. De zaal bij Van den Born was bomvol.
Op 6 juni 1981 zijn de verbouwingen aan de boerderij klaar. De Boerderij wordt geopend met oa een rommelmarkt.
Ten oosten van de Fluitersmaat ligt de wijk de Doornenkamp. In 1984 zijn de eerste huizen gebouwd en eind 1989 waren de ongeveer 300 woningen klaar. Grotendeels bestaat de wijk uit koopwoningen maar er zijn ook een aantal huurwoningen. De volgende straten vormen samen wijk de Doornenkamp: Bazuin, Bennekomseweg, Bram Steeflandweg, Charles Crammweg, Doornenkampseweg, Gardiaan, Gilde, Koningserf, Schutterspad, Speelman, Tamboer en Vendelier. Enkele foto's van het Historisch Genootschap Redichem in de Fluitersmaat.
Informatie over Renkum Noord www.allecijfers.nl
Bronnen:

Wikipedia Fluitersmaat;

De Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG);

Het Gelders Archief, gezocht op Fluitersmaat;

Topotijdreis;

Het archief van de wijkkranten van de bewonersvereniging de Fluitersmaat.

Koninklijke Bibliotheek den Haag: kranten( 17de eeuw), boeken en tijdschriften: Delpher.

De bewonersvereniging Fluitersmaat. 		Fluitersmaat Renkum
  Uit de Telegraaf van 13-05-1992
Voor verbeteringen en aanvullingen, graag: mail adres Hans Braakhuis