home
maart 2024
Uit de Grote historische atlas Gelderland blijkt dat rond 1900 Kievitsdel als buurtschap nauwelijks bestond. De bebouwing bestond destijds uit slechts enkele boerderijen in het bos.
De naam Kievitsdel komt van de villa van Van Heutsz - van Brakell ( aan de weg van de Grebbe naar Arnhem tegenwoordig de N782, de Utrechtseweg) en daarvoor van de Kievitsbergen.
In het noorden wordt de Heerweg van Arnhem naar Utrecht weer gegeven.
Dezelfde kaart staat ook in Gerrit van Dolderen, 't Wolfenbosch, 1977
"Vermeldt wordt dat van de geciteerde historiegrafen De Ridder als enige het Rondeel (het Stratiusrondeel) in verband brengt met de heerweg en de noord/zuid weg, iets westelijk van het Rondeel. Hij zegt dat deze wegen vanaf het Rondeel kunnen worden geobserveerd. Dat is juist maar onvolledig, want vanaf het plateau kunnen óók de beekvoorde en de route daarheen en daarvandaan (Kievitsbergen resp. Doorwerthse heide) worden geobserveerd". Uit HET STRATIUS RONDEEL IN OUD-WOLFHEZE door Henk Jansen in Schoutambt en Heerlijkheid van december 2004.
Nu staan er veel fouten in de BAG en dit zal er ook wel weer een zijn.
Deze schermprint is uit 2023, in 2016 noteerde ik 1907 als oorspronkelijk bouwjaar in de BAG. Op de kadasterkaart hiernaast uit 1926 blijkt dat het restaurant Kievitsdel in dat jaar gebouwd is.
In 1926 wordt het Restaurant Kievitsdel te Doorwerth voor het eerst in een krant genoemd. Dat klopt dan ook met de nieuwbouw.
Arnhemsche courant mei 1926. Aankondiging van de opening met Pinksteren 1926
Op deze uitsnede van een Kadaster veldwerkkaart staat 1142 stichting, of te wel nieuwbouw. De kaart is getekend in 1926.
In 2023 rekent het Kadaster €53 euro voor een klein onderzoek naar het bouwjaar van een pand.
Neem aan dat bij Kievitsbergen ook een Kievitsdal hoorde. Een een dal, een laagte wordt ook wel eens del genoemd.
De aanbesteding voor de bouw van een dubbel woonhuis (opdracht W.Ch. v. Heutsz) op 'de Kievitsdel' door architect J. Rothuizen en Zn; is gegund aan Gebr. Goossens uit Oosterbeek. (Oosterbeekse Courant 11-11-1911). Alles nog in eigendom van Van Heutz gehuwd met van Brakell.
Langs de Utrechtseweg werden de huizen Kievitsdel en Mooiland gebouwd en in 1934 werd het natuurbad De Branding aangelegd.
Inmiddels (rond 1928) ontstond ook bebouwing nabij Kievitsdel en Mooiland. Dit laatste werd in 1935-'36 gebouwd als een tehuis voor ouden van dagen van de Doopsgezinde Kerk.
"Verschenen is het prospectus met afbeeldingen van de Stichting „Kievitsdel" te Heelsum. Deze stichting heeft het huis en park „Kievitsdel" aangekocht met de bedoeling een villapark te stichten voor oudere echtparen. Het wijkt af van inrichtingen als Mooiland, Avondrust enz. Ieder echtpaar bewoont een klein villa'tje, bevattende woonkamer, slaapkamer, bad, keuken. Deze villa'tjes, 50 in getal, zijn gedacht rond het bestaande, doch te verbouwen hoofdgebouw, dat als centraal punt moet beschouwd worden. Van uit dit hoofdgebouw, waarin de keukens zijn, het personeel woont, waar gelegenheid is voor recreatie en voor logé's van bezoekers, worden alle bewoners verzorgd. Elke villa is telephonisch met het hoofdgebouw verbonden. De bedoeling is een gecentraliseerde verzorging der bewoners met behoud van hun eigen home en vrijheid.
Een gedeelte van de buurtschap Kievitsdel in de BAG. In de BAG kun je zoeken naar onder andere naar het bouwjaar van een pand. Met een flitser is gezocht naar alle panden die in deze buurtschap zijn gebouwd van 1800 tot en met 1928. Op de plek waar nu Mooiland ligt stond een ander pand Mooiland uit 1935. De BAG geeft alleen een actueel beeld en dit is de situatie in 2023. Ik sta niet in voor de juistheid van gegevens uit de BAG. Het gedeelte van de buurtschap dat nu niet is weergegeven, kent geen oude panden. Veelal wordt de Annaweg en omgeving niet tot de buurtschap gerekend. Daar staan ook nog enkele panden uit de jaren 1875 - 1923
Een veldwerkkaart van het Kadaster met dienstjaar 1933, daar waar nu restaurant Kievitsdel is, zijn dan nog 5 verschillende kavels.
Het plan voor verdere ontwikkeling van Doorwerth uit 1953. Bron Gelders Archief
In 1960 kon het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten een stuk grond kopen. Bouwfonds maakte op dit terrein een tentoonstelling van verschillende woningen en een serie geprefabriceerde bungalows uit het buitenland.
In september 1963 begint men met het bouwklaar maken van de gronden. In maart 1967 komt er een kink in de kabel. Het timmermans-aannemingsbedrijf H. J. Markerink & Zoon uit Neede, met 55 man personeel in dienst, vraagt haar faillissement aan. Reden: Het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten, stopte met de betalingen.
Er wordt wel afgebouwd en van 7 juni tot en met 9 oktober 1967 is de expositie. Zelfs de sauna kan door bezoekers gebruikt worden.
Er komen 56 woningen, waaronder 12 prefab huizen uit het buitenland. De prefabs werden gebouwd en ingericht in de stijl van het land zelf. Tijdens de vier tentoonstellingsmaanden werden de prefabs bewoond door hostesses uit het land van herkomst.
De Finse woning had een sauna in de tuin en een ‘warme’ garderobe aan de achterzijde van de open haard. De Amerikaanse bungalow beschikte, natuurlijk over een garage voor twee auto’s en twee badkamers, en de Zweedse bungalow beschikte over een droogkast voor natte kleren, twee diepvriesruimten èn twee koelkasten om een barre winter door te komen.
Na de tentoonstelling zijn de bungalows verkocht.
"In het mooiste en meest exclusieve bungalowdorp in ons land, het Plan Internationaal te Doorwerth ƒ136.000,- k.k. Behalve de afgebeelde bungalow zijn er andere unieke woningen uit vele landen in prijzen, variërend van ƒ 71.000 tot ƒ 154.000,- k.k.
" Bron Algemeen Dagblad 30-09-1967.
"de enige fout die ik heb kunnen ontdekken in „Plan Internationaal”: De naam. ’t Zal wel mannenwerk wezen. „Laten we nou eens een fijne grootse naam bedenken.” En ze bedachten „Plan Internationaal.” Hadden ze er nu even een telefoontje naar mij aan gewaagd, dan had ik gezegd: „Gewoon niet doen. Gewoon noemen: „Huisjes kijken”. Dat trekt de hele Nederlandse vrouwenwereld als een magneet naar jullie Plan.” Bron Sheherazade in de Beatrijs; katholiek weekblad voor de vrouw, jrg 25, 1967, no 40.
Plan Internationaal.
Parool 29 7 1967
Algemeen Handelsblad 2 9 1967
Naar een ontwerp uit 1972 van J.H. ten Have + L.W. Pistorius.
De woningen waren klaar in 1975.
Het was een periode waarin de huizenprijzen omhoog gingen. Een atrium klinkt duurder dan drive-in.
In 1976 werd in advertenties de term schakel-bungalow gebruikt. (Algemeen Dagblad 05-06-1976 )
De zwart omrande panden zijn volgens de BAG gebouwd tussen 1930 tot en met 1960.
'Kievitsdel, Doorwerth, Heveadorp, wat nu.'', door W. de Meulemeester en Jos Ulijn, uitgave Bewonersvereniging.
A.W.N. AFDELING 17, PROJECT ReCg ONDERZOEK NAAR EEN MOGELIJKE GRAFHEUVEL IN HET BOSGEBIED "CARDANUSGRONDEN" TE DOORWERTH. M.J. Houkes November 1993
de BAG
