Onderzoek ansichtkaarten, Jagershuis te Doorwerth. Aangevuld met foto's, om het tijdsverloop zichtbaar te maken. Een onderzoek naar het moment (welk jaar) een foto voor een ansichtkaart gemaakt is. Het Jagershuis is meermalen opgeknapt en verbouwd. Als je de ansichtkaarten op "tijd" zou kunnen leggen, dat weet je de volgorde van de verbouwingen. Het op tijd leggen is geen sinecure. Maar er zijn handigheidjes: wel of geen houten hek. De verbouwingen aan het pand, meer is later. Balkjes op de weg. De inrichting van de tuin, van vrijwel niets, naar potplanten, rododendron, hagen, struiken, bomen. De variatie van de tuininrichting is te groot. |
Hans Braakhuis Laatste update: april 2022 hoofdpagina Jagershuis home |
Tot
nu toe de oudste ansichtkaart. Op het Jagershuis staat een stenen
schoorsteen. De klokkentoren is niet goed zichtbaar, maar staat wel op
dezelfde foto, ingekleurd op de dezelfde foto hieronder. Ken een andere kaart gelopen in 1908. Op alle ansichtkaarten zie je de cementrustieke trappen, het hek bij de vijver. Deze zijn rond 1900 aangelegd in opdracht van Scheffer, de eigenaar van de gehele Duno, door de landschapsarchitect Copijn. Uitvoerder van dit werk was het bedrijf Moerkoert. Ken geen ansichtkaarten zonder deze trappen. |
|
Gemaakt ver voor de periode dat Driessen er gaat wonen. Twee keer
dezelfde ansichtkaart, maar de verhoudingen zijn iets anders en er is
wel of geen kleur. Deze gekleurde kaart is afgestempeld op 29 mei 1909.
Ken een andere versie in bezit van het GA die in 1904 heeft gelopen. Het GLK dateert deze kaart rond 1900. Het Gelders Archief heeft deze kaart in bezit. Ze is uitgeven door Dr. Trenkler Co. En wordt door het GA gedateerd tussen 1900 - 1910. |
|
Bron |
Het Gelders Archief heeft deze kaart uitgegeven door Schaefer Amsterdam in haar bezit en men dateert de kaart tussen 1900 - 1910. Heemkunde Rekum (Schoutambt en Heerlijkheid, 1997 nr 3 vermeldt 1903) |
De kaart hiernaast heeft gelopen in augustus 1906. Bijna dezelfde foto als hiernaast, de fotograaf staat iets meer naar links dan bij de kaart hiernaast. Kennelijk ingekleurd, gelopen in 1909. De hierboven genoemde balken op de weg zijn ook hier zichtbaar. Wat staat er nu op dat bord: automobielen mogen deze weg niet betreden! |
|
Oude
tekening met twee schoorstenen. De schoorsteen aan de voorzijde is geen
schoorsteen doch een klokkentoren. Bron: Marktplaats. Hieronder een dezelfde kaart die heeft gelopen op 18-08-1910. Het GLK dateert deze kaart, uitgegeven door J.D. Ham, Oosterbeek rond 1900. Een tekenaar heeft veel vrijheid. Slechts één verdieping, geen uitbouw onder de trap! |
Bron het Gelders Archief en zij dateren deze kaart tussen 1900 en 1910. |
Het Gelders Archief dateert deze kaart tussen 1900 en 1910. Gelegen in Heelsum, logisch, Doorwerth bestond nog niet echt als dorp. Helaas een matige druktechniek. | |
Drie keer dezelfde foto: Als je goed kijkt naar de foto, dan zie je houten balkjes aan de rand van de weg liggen. Ze zijn zichtbaar op ansichtkaarten vanaf 1904. Mogelijk om afstromend water te remmen en erosie tegen te gaan. Bij het Jagershuis zie je enkele nog kleine (sier)struiken. Het Jagershuis is nog niet verkocht aan Driessen en hoort nog bij de Duno. |
Het Weekblad Buiten heeft een foto van het Jagershuis gepubliceerd in 1910. Voor de bron, klik op de foto zelf. |
Deze
kaart is redelijk bijzonder, alleen de vijver staat er op. En het
houten hek dat op veel foto's en kaarten staat tot 1912 - 1913 staat er
ook op. De ansichtkaart heeft gelopen in 1938!!. Met dank aan Lambert van Gils.
|
|
ongeveer dezelfde situatie als de kaart hierboven. Maar aan het nieuwere hek is te zien dat deze opname later is. |
|
Dit is een oude kaart. De cementen trap en het hek bij de vijver zijn gemaakt rond 1900 door Copijn in opdracht van Scheffer. Om het Jagershuis staat een houten hek en de witte verf tussen de balken is nog niet te zien. Er is een goed een klokkentoren zichtbaar, met puntdak. Bron: eigen collectie. Gelopen 1909. |
Ansichtkaart met het houten hek. De inrichting van de tuin is al aanwezig. |
Bron: eigen collectie. Bij het GLK is een gelijke kaart die gelopen heeft in 1911. Uitgever onbekend no. 199367. |
|
Leuk dat inkleuren van foto's. Hiernaast de zwart-wit opname van Vogt gemaakt voor 1922, gebruikt om in te kleuren. |
|
Deze ansichtkaart is in het bezit van het GLK. Zij dateren de opname uit 1922. Het houten hek is nog zichtbaar. Dus moet het een kaart zijn voor 1913. Het Gelders Archief heeft nog een kaart in het bezit. En zij dateren deze kaart tussen 1900 en 1910. |
|
Een van de weinige ansichtkaarten gemaakt vanuit het noorden. Drie bijgebouwen te zien. Door het Gelders Archief gedateerd 1900 - 1910. |
Kaart uit eigen collectie. Gelopen in augustus 1930. Opname echter gemaakt voor 1913. |
Op deze ansichtkaart zie je een ijzeren in plaats van een houten hek.
En het Jagershuis is nu geschilderd. Goed zichtbaar door witte strepen
tussen de balken en de naam Jagershuis valt nu ook beter op. Op de foto een onbekende wandelaar en er staan mensen op het erf voor het Jagershuis. Ook goed zichtbaar een buiten-toilet dat ook op alle voorgaande kaarten voorkomt. Leuk aan deze kaart zijn de zwart getekende randen van de schoorstenen en daklijst en een witte contour bij de linker andere schoorsteen. Daarmee ontstaat een indruk van scherpte. Bron: Gelders archief. Deze kaart heeft gelopen in 1925. Opname echter gemaakt voor 1920. Van andere marktplaatsverkopers lees ik 1912 en 1913. |
|
Deze
ansichtkaart heeft dezelfde kenmerken als de kaart die hierboven staat.
Met ijzeren hek en witte verf. Maar de fotografische techniek is
aanzienlijk beter dan de kaart hierboven. Het gaat om een kaart die op
Marktplaats werd aangeboden. De verkoper van de kaart vermeldde 1913. Opvallend, achter het eerste ijzeren hekwerk, is een tweede hek te zien. Op de kaart hiernaast is het hekwerk zwart (creosootolie?) |
Het GLK dateert deze kaart rond 1910. Het GLK heeft een kopie van deze kaart, gelopen in 1913. Zelf heb ik er een gelopen 1911. Uitgave van Weenenk & Snel no. 20. Deze kaart is ook in het bezit van het Gelders Archief. Uitgegeven door Café-Restaurant 'Westerbouwing' en zij dateren deze kaart tussen 1920 -1930. Er is een dezelfde kaart, uitgegeven door Weenenk & Snel. En dan wordt de kaart door het GA gedateerd tussen 1900 en 1910. |
De
familie Driessen heeft deze foto op een later moment gedigitaliseerd en
de naam gegeven: Jagershuis-zoals-het-was.jpg. Als je tegenwoordig een
huis wilt verkopen, bak je een appeltaart in de oven. Destijds zette je
potplanten in de tuin. Je zou dan denken dat Driessen zelf de foto
gemaakt heeft bij de aankoop. Bijzonder omdat de foto ook een gebouwtje links naast het Jagershuis laat zien. En dat gebouwtje komt niet op kadasterkaarten voor. Als de foto door Driessen gemaakt is, dan is de datum rond 1918-19. De aankoop was in 1919. Het is Driessen die gaat bouwen en verbouwen. De zichtbare serre is eerst in 1923 gebouwd. |
|
Zelfde opname als hiernaast, andere uitvoering, ander schrijfwijze van de Italieaanseweg. |
Op deze kaart is de zuidelijke serre die in 1921 gebouwd is, te zien. Aan de achterzijde is ook een behoorlijke uitbouw gedaan, doch valt weg op deze foto. Bij de prenten van het kadaster zijn meer details te zien. |
Deze kaart staat hierboven ook nog 2 keer afgebeeld. Zelfde opname, steeds met een ander onderschrift. Deze ansicht heeft gelopen in 1922. |
Een ansichtkaart gemaakt na 1923, de muziekzaal staat al op de foto, en de eerste garage (uit 1921) staat er ook nog op. Er is nog geen verbinding zichtbaar tussen de blokhut (woonhuis zelf) en de garage links er van. Wel is te zien dat er kamers zijn voor het personeel boven de garage. Deze situatie is op deze kadasterkaart te zien. |
Op meerdere ansichtkaarten gelopen rond 1928 is te zien dat er een
theekoepeltje aan de oostzijde van het Jagershuis staat. Op oudere
kaarten is deze theekoepel niet te zien, maar hij kan ook achter een
bosschage zitten. Niet duidelijk is of de theekoepel ook een koepel, een halfrond dak gehad heeft. Hieronder een kaart in bezit van GLK waarop de koepel goed te zien is: Ongeveer dezelfde foto als hierboven, zonder hek voor de vijver, wel met een meisje in het gras. Een ansichtkaarten verzamelaar dateert deze kaart uit 1923 |
Geen ansichtkaart maar een opname van Driessen zelf. Het theehuis gezien vanuit het noord oosten. Bron: Balledux. |
Op de hoek met de Fonteinallee is een gevarieerde beplanting met mogelijk cementrustiek. Het is duidelijk dat de kaart te romantisch is ingekleurd. De tuin rond de vijver zal net gerenoveerd zijn en staat in volle bloei. Bron van deze kaart Gelders Archief : Jagershuisje Doorwerth bij Renkum, 1900-1910 Bestandnaam: NL-AhGldA_1513_338.jpg Beschrijving: Fonteinallee 3 (hoek Italiaanseweg) te Doorwerth; Het Jagershuis Datering: 1900-1910 Uitgever: Weenenk & Snel De datering van het Gelders Archief zal fout zijn. Driessen was er niet in de periode 1900 - 1910. |
|
Geen idee of de datum van deze ansichtkaart eerder of later is dan bij de ansicht hierboven. Wel staat een van de zuilen, geheel rechts op de Fonteinallee, er goed op waardoor de Fonteinallee afgesloten kon worden. |
|
Deze ansichtkaart, gelopen in 1927 is een van de laatste voor de verbouwing van de serre aan de vijverkant. Vergelijk deze kaart met de kaart hieronder. Bij de vijver is nu ook voor het eerst rododendron te zien. Zoek van deze kaart een redelijke opname / scan. |
De witte zwerfkeien zijn hier wat beter te zien, opname rond 1922. Op deze kaarten is de trap aan de voorkant, voor de slaapkamers, goed te zien. |
Een ansichtkaart gemaakt na 1923, met uitbouw boven de serre, doch nog geen verbinding tussen huis en garage. Van het Jagershuis is niet veel te zien. De omgeving van de vijver, nu met wit geschilderde zwerfkeien. En één paal op de Fonteinallee. Het HGR schat deze foto op rond 1930 |
Rond 1933, de grote boom voor het raam, zal daarna gekapt zijn. |
Gezien de behoorlijke begroeiing, ongeveer dezelfde periode als de kaart hiernaast. Een van de eerste foto's waarop te zien is dat de serre een opbouw heeft gekregen met een inpandig balkon. De toren in de gang tussen de muziekzaal en de woning is hier goed zichtbaar. Op de bovenste foto hiernaast is nog de oude zeshoekige bouw te zien, die mag geen toren genoemd worden. |
uitgave Haweko, circa 1935 verzonden 1937 Op deze ansichtkaart is te zien dat de lage aanbouw (de serre aan de kant van de vijver) vervangen werd door een aanbouw van 2 verdiepingen in chaletstijl. De bovenste verdieping lijkt gedeeltelijk een overdekt balkon te zijn. Op grond van de ansichtkaarten kan deze verbouwing momenteel nog niet gedateerd worden. Bron GLK, geschat 1930 - 1935. |
Alle eendjes zwemmen in het water. Het lijkt behoorlijk te regenen. Veel details zichtbaar. Oa de reeds verbouwde serre met overdekt balkon zoals op de kaart hierboven. |
|
foto waarschijnlijk gemaakt door de heer Driessen? genaamd uit 1921 ??. Maar geen houten hek, geen ijzeren hek. Wel veel struiken dat doet vermoeden dat deze foto uit een veel latere periode is. Vanaf eind jaren 1920 verdwijnt het ijzeren hek. |
|
Op een gegeven moment komt er een kleine toren (wit) aan de voorzijde van het gebouw. Bij de prenten van het kadaster
is te zien dat een aaneenschakeling van alle gebouwen eerst in 1932
geschiedt. Deze toren is niet als zodanig herkenbaar. Met de bouw van
deze kleine toren kreeg het personeel een eigen ingang. Zoek van deze kaart een redelijke opname / scan. |
bron Gelders Archief. De personeelskamers boven de garage zijn goed zichtbaar. De voordeur is nu verplaatst naar de linkerkant van de hoofdwoning (niet zichtbaar) |
Rond
het Jagershuis is een terras zichtbaars, met een (stenen) balustrade
als rand. Er is een ongehinderd zicht naar de uiterwaarden en de Rijn,
want er staan geen bomen langs de Fonteinallee. Tussen huis en vijver
zijn weinig bomen, eigenlijk alleen langs de oostelijke gebouwen, en er
is sierbeplanting te zien. De verplaatste voordeur met afdak is nu voor
het eerst goed te zien. Kaart in bezit van het GLK. |
|
In
de laatste fase van het huis is er een toren bijgebouwd. Deze diende
o.a. voor het geluid van het orgel van Driessen. De toren staat wel
achter het oorspronkelijke Jagershuis en niet naast de muziekzaal. De
beplanting (de kleine boom voor het huis, de beplanting op het terras,
etc.), lijkt tussen de foto’s met en zonder toren niet veel gegroeid.
Vermoedelijk is de toren dus vrij kort na de foto’s van de vorige fase
gebouwd. De tuin aan de vijverzijde lijkt heeft lage rechte hagen. Driessen had het druk, niet alleen aan het Jagershuis is veel gebouwd, ook aan de tuin is veel verbouwd. Ansichtkaart uitgegeven door boekhandel S.B. de Jong uit Heelsum. |
|
Kijk eens naar het verschil in de hoogte van de voormalige kerstboom op
de foto hiernaast. Gegroeid ten opzichte van de ansichtkaart hierboven.
Ook de siertuin op de kaart hierboven is verwilderd. Bron een
ansichtkaart die op Marktplaats werd aangeboden. Bron: Gelders Archief, waarschijnlijk 1935 |
|
kaart met toren, gelopen 194x, bron Balledux |
Scan uit de collectie van Fien Bos, kennelijk een uitsnede van de ansichtkaart hiernaast. |
Op deze foto’s is het extreem hoog water en staat de Fonteinallee blank. Van het Kasteel Doorwerth zijn meerdere ansichtkaarten met extreem hoog water in 1926, deze opname moet na 1932 gemaakt zijn. Want de toren is zichtbaar. |
Volgens het Gelders Archief 1930 - 1935 |
Een foto uit het bezit van het Gelders Archief. Deze ansicht is moeilijk te dateren. Er staat een eikenboom voor het huis. Dit kan een volgroeidere versie zijn van het kleine boompje uit andere ansichten (huis met toren), of een boom die er stond voor de andere ansichten gemaakt werden (huis zonder toren). Goed zichtbaar is de beplanting: rododendron en bamboe, beplanting in de vijver(oever). Onder aan de trap ligt een bootje aangemeerd. Gezien de rododendron vermoed ik dat de foto uit een latere periode is, en dat de toren niet zichtbaar is. |
|
Op deze foto is de trap aan de voorzijde verdwenen. Wanneer vindt deze verbouwing plaats? Na 1938? |
|
De fundamenten van een terras ten zuiden van de muziekzaal, geheel rechts, zijn heden ten dage nog te zien. | |
Opname vanaf de Fonteinallee, witte fundamenten van de terrassen zijn hier goed te zien. |
Het Jagershuis, woonhuis (met muziekzaal) van de familie Driessen. Bij deze verbouwing, omstreeks 1938, zijn de deuren van het woonhuis vervangen door ramen. bron: Gelders Archief. Bijna dezelfde opname en tijdperk als de foto hierboven. Er is eenzelfde foto met het opschrift: Jagershuis Doorwerth bij Oosterbeek, uitgave van Emdeeha, Oosterbeek in 1941. |
Een ansichtkaart van Boekhandel S.B. de Jong, uit Heelsum uit de periode 1930 - 1940 |
Een opname van de fam Driessen. |
Op deze beide foto's nog de in 1923 gebouwde zeshoekige toren, |
|
Opname gemaakt door Anny Diessen uit Zwolle op zondag 26 juli 1942,
tijdens een bivakkeertocht op de Jufferswaard in Renkum, vanuit Zwolle,
waar ze woonde. Uit haar dagboek: "We marcheerden door en kwamen bij het groene jagershuis. 'n Prachthuis, bewoond door Driessen, den chocoladefabrikant." Het dagboek is in 2017 uitgegeven door het Historisch Genootschap Redichem, ter gelegenheid van de Open Monumenten Dag Jufferswaard Renkum. Daar stond bij de steenfabriek het schuurtje waar de Zwolse dames bivakkeerden in 1942. Het dagboek uit de oorlogsperiode is nog te koop. |
|
Foto gemaakt door dhr. Driessen. Jaartal, na 1932. Gemaakt vanaf de dijk rond het Kasteel. In de jaren rond 1980 is een oude Nederrijn loop voor de Fonteinallee, wat meer uitgediept. |
|
De uiteindelijke situatie zoals het was in september 1944. Na veel beschietingen, gaat uiteindelijk alles in de brand op maandag 2 oktober 1944. Tekening is waarschijnlijk door de heer Driessen zelf gemaakt. Ten tijde van het schrijven van het dagboek of vrij vlot daarna (1944-1945). Het perspectief klopt niet geheel. Daardoor zijn de verschillende onderdelen wel goed zichtbaar. De opgaande trap aan de voorzijde van het woongedeelte staat er niet op! Die is bij een van de laatste verbouwingen verdwenen. De personeelskamers boven de garage staan er niet op. Bron: deze kaart staat afgedrukt in het dagboek. De toelichtende blauwe tekst is van de auteur. |
|
Geen ansichtkaart, maar een foto. Wie de foto gemaakt heeft ? Driessen beschrijft in zijn dagboek letterlijk wat er op de foto te zien is. D.d. Maandag 2 oktober 1944: "Nu was het volkomen verwoest en er stond niets meer overeind dan de hoge schoorsteen van de centrale verwarming." Ook uit het dagboek: "Reeds 22 Mei '45 vlak na mijn bezoek aan Doorwerth kort na de Bevrijding". Deze foto is alleen in het bezit van het Gelders Archief. Het GA geeft aan dat de opname gemaakt is door: "Een lid van de familie Driessen (?)". Waarschijnlijk is de fotograaf de heer Driessen zelf en is zijn schaduw aan de onderkant te zien. |
|
In 2016 is de fundering van het voormalige theehuis opgeknapt en weer rechtgezet. In het midden kwam een witte zuil. |
Een prent die me voor raadsels zet. Het Doorwerthse Jagershuis rond 1825 - 1875. Misschien een foutje uit het boek Anoniem, Kasteelen en buitenplaatsen in het Koninkrijk der Nederlanden bron. Elders gevonden dat dit Jagershuis ten noorden van Oosterbeek te vinden was. |
Heeft u eigen foto's of ansichtkaarten uit de periode 1900 - 1945, wil er graag een kopie van maken. Voor de periode 1900 tot 1920 is er nu wel een goed beeld, qua ansichtkaarten, niet qua datering. Dat zou nog veel preciezer kunnen. Er blijven veel vragen open. Heeft u aanvullingen, opmerkingen, graag! Verantwoording: zal steeds meer de link naar de vindplaats van een foto, zichtbaar maken. Klik en u ziet het origineel. |
Gebruikte bronnen: Kadastraal Archief bij het Gelders Archief te Arnhem; Gelders Landschap en Kasteelen (GLK); GLK, een studie van Ciska van der Genugten naar de leeftijd van enkele ansichtkaarten; familie Driessen en Balledux Marktplaats (kopieën van te koop aangeboden ansichtkaarten); Eigen verzameling. Heemkunde = St. v. Heemkunde Renkum |